Gepersonaliseerde zorg is al jaren het modewoord van de geneeskunde, maar nieuw onderzoek naar kankerbehandeling tilt het naar een nieuw niveau.
Gedetailleerd in een onderzoek dat donderdag in het tijdschrift Nature is gepubliceerd, combineert de nieuwe aanpak verschillende geavanceerde technologieën om misschien wel de meest “gecompliceerde” behandeling ooit te leveren. Maar door de tumor van een patiënt van binnenuit aan te pakken, biedt het ook de kans om mensen die anders geen keus hebben met succes te behandelen.
“Ik zou dit een kijkje in de toekomst van kankertherapie willen noemen”, zegt dr. Michel Sadelain, een medisch wetenschapper die het Cell Engineering Center van het Memorial Sloan Kettering Cancer Center leidt en niet bij het onderzoek betrokken was.
De studie toonde aan dat het haalbaar en veilig kan zijn om een sterk gepersonaliseerde benadering van het immuunsysteem tegen kanker te gebruiken, zei Sadelain.
Dr. Antoni Ribas, die het werk hielp leiden, zei dat het de meest gecompliceerde behandeling was die hij ooit had uitgevoerd. En in deze eerste proef genas het de 16 patiënten die het kregen niet, of hielp het niet veel.
Maar de belofte, het vermogen om mensen een effectieve behandeling te geven op verschillende variabelen, zou een nieuw tijdperk in kankertherapie kunnen openen.
“Als we het immuunsysteem op de juiste manier inschakelen, heeft het immuunsysteem geheugen en kan het langetermijnreacties creëren”, zegt Ribas, hoogleraar geneeskunde aan de UCLA en het UCLA Jonsson Comprehensive Cancer Center.
“De sprong hier is dat we verschillende problemen tegelijk hebben aangepakt om een nieuwe celtherapie vooruit te helpen,” zei hij. “Nu moeten we het optimaliseren.”

Omgaan met kanker
Een grote uitdaging bij het bestrijden van kanker is dat kankercellen er hetzelfde uitzien als alle andere cellen. Chemotherapie en bestraling zijn zo effectief als ze kunnen zijn, maar ze doden nog steeds veel gezonde cellen en daarom maken ze mensen ziek.
Kanker evolueert, net als virussen. Daarom is het van cruciaal belang om te doen wat deze proef deed en de kanker vanuit meerdere richtingen tegelijk aan te vallen, zei dr. Kai Wucherpfennig, voorzitter van de afdeling kankerimmunologie en virologie van het Dana-Farber Cancer Institute in Boston.
“Het is erg belangrijk om te proberen te voorspellen wat de ontsnappingsroutes van de tumor zijn, dus je probeert ze te blokkeren”, zegt Wucherpfennig, die niet betrokken was bij de nieuwe studie.
Ribas en zijn collega’s bij PACT Pharma, een biotechbedrijf ten zuiden van San Francisco, combineerden vier geavanceerde strategieën om kankercellen te onderscheiden van niet-kankercellen.
Ten eerste, zei Sadelain, waren ze in staat om de genetische mutaties in de tumorcellen te analyseren. Vervolgens identificeerden ze immuuncellen in het lichaam van de patiënt die deze gemuteerde cellen konden herkennen. Hieruit konden ze achterhalen wat die immuuncellen zo effectief maakte. En ten slotte hebben ze de immuuncellen van de patiënt genetisch gemanipuleerd, zodat meer van hen tumorcellen zouden identificeren en doden.
“Wat het uiteindelijk laat zien, is dat dit haalbaar is”, zei Sadelain. “Je kunt al deze stappen samenvoegen en op een punt komen waarop je die cellen aan sommige van je patiënten kunt geven.”

Het gevecht definiëren
Elke cel in het lichaam heeft een aantal receptoren op het oppervlak, in wezen vlaggen. Het vinden en doden van alleen cellen die zijn gemarkeerd als onderdeel van een tumor, biedt een manier om kanker te bestrijden.
Bij bloedkankers hebben de meeste tumorcellen dezelfde vlag. Val bijvoorbeeld degenen aan met de CD19-vlag en de meeste mensen met acute lymfatische leukemie zullen met succes worden behandeld als ze niet worden genezen. Sommige gezonde cellen dragen ook CD19-vlaggen, maar mensen kunnen zonder hen leven.
Maar in solide tumoren, zoals long-, borst-, colon- en prostaatkanker, hebben de kankercellen ook alle soorten vlaggen die vaak worden aangetroffen in cellen die nodig zijn om te overleven. Met behulp van de nieuwe aanpak identificeerden de onderzoekers in wezen de vlaggen die te vinden zijn op tumorcellen en de immuuncellen die genen bewerken om ze aan te vallen.
Het doel, zei Ribas, is om de uitstekende resultaten te bereiken die worden gezien met bloedkankers in deze solide tumoren. “In ieder geval de mogelijkheid hebben om solide tumoren te behandelen met celtherapie die GPS heeft gekregen om de solide tumor te herkennen omdat het de mutaties herkent die zich in de kankercellen bevinden en niet in de normale cellen.”
De onderzoekers modificeerden immuuncellen met behulp van CRISPR-genediting.
Dit biedt enkele voordelen, zei dr. Katy Rezvani, een oncoloog en afdelingshoofd cellulaire therapie bij het MD Anderson Cancer Center in Houston, die niet bij het onderzoek betrokken was.
Meestal worden virussen gebruikt om cellen te manipuleren, zei hij, maar virussen kunnen willekeurig cellen binnendringen, het kost veel tijd om te produceren en is duur.
CRISPR, een Nobelprijswinnende benadering voor het bewerken van genen, heeft onderzoekers in staat gesteld om meerdere nauwkeurige bewerkingen aan identieke cellen aan te brengen. Eenmaal geautomatiseerd, kan dit proces veel sneller en tegen veel minder kosten verlopen dan mogelijk zou zijn met een virus, zei hij.

“Daar kun je op voortbouwen. Je kunt het beter, sterker en sneller maken”, zei Rezvani. “In de komende vijf jaar zullen we veel meer van deze celtherapieën met CRISPR als genetisch hulpmiddel naar de kliniek zien komen.”
De nieuwe studie was te klein en de technologie te vroeg om patiënten echt voordeel te bieden. Alleen de laatste patiënt, die de meeste cellen had, de beste bewerkingen en de duidelijkste mutaties, zag op korte termijn verbetering in hun kanker, zei hij.
Toekomstig onderzoek zou zich moeten concentreren op het vergroten van de kracht van de cellen om patiënten meer voordelen te bieden, zei Sadelain. Hij en anderen werken eraan.
“Er zijn jaren of zelfs decennia waarin we kunnen verwachten dat deze stappen worden vereenvoudigd, gerobotiseerd … gemakkelijker”, zei hij. “Hoewel het vandaag een heroïsche poging lijkt, zal dit op een dag meer wijdverbreid en veel goedkoper zijn.”
Neem contact op met Karen Weintraub via kweintraub@usatoday.com.
USA TODAY’s dekking van gezondheid en patiëntveiligheid wordt mede mogelijk gemaakt door een subsidie van de Masimo Foundation for Ethics, Innovation and Competition in Healthcare. De Masimo Foundation levert geen redactionele bijdragen.